·       Y Cyngor yn cyhoeddi casgliadau gwastraff gardd drwy gydol y flwyddyn

·        Adnoddau sy'n gyfeillgar i bobl niwrowahanol mewn hybiau a llyfrgelloedd

·       Pwyllgor Cabinet Ymddiriedolaethau newydd yn cyfarfod am y tro cyntaf

·       Cyngor Caerdydd a sefydliadau ledled Cymru yn arwyddo siarter i deuluoedd sydd mewn profedigaeth oherwydd trychineb cyhoeddus

·       Strategaeth newydd yn nodi ymrwymiad i gefnogi oedolion ag anableddau dysgu

Mae Cyngor Caerdydd yn cyhoeddi newid mawr yn ei wasanaethau rheoli gwastraff - bydd casgliadau gwastraff gardd bob pythefnos nawr yn digwydd drwy gydol y flwyddyn.

Ailddechreuodd casgliadau gwastraff gardd ledled y ddinas yr wythnos hon ar ôl egwyl y gaeaf, ond bydd trigolion bellach yn gallu rhoi eu gwastraff gardd allan i’w gasglu bob pythefnos am 50 wythnos o'r flwyddyn. Mae hynny'n golygu 25 casgliad gwastraff gardd y flwyddyn - i fyny o 18 y flwyddyn.

Bydd y gwasanaeth yn oedi am bythefnos dros y Nadolig i ailgyfeirio adnoddau a rheoli'r swm cynyddol o ailgylchu a achosir gan dymor y Nadolig.

Dywedodd y Cynghorydd Norma Mackie, yr Aelod Cabinet dros Wastraff, Strydlun a Gwasanaethau Amgylcheddol, ei bod yn falch iawn o allu ehangu’r gwasanaeth: "Rydym yn buddsoddi yn y gwasanaethau hyn ar ôl gwrando ar adborth gan ein trigolion. Fe wnaethon nhw ofyn ac rydyn ni'n cyflawni ar eu cyfer. Mae'r setliad cyllideb gwell a gafwyd gan Lywodraeth Cymru wedi ein galluogi i wneud hyn, ac rwy'n hapus iawn ein bod yn gallu gwneud y newidiadau hyn. Bydd hyn yn helpu trigolion gyda chlirio dail - sy'n dod yn fwy anwadal bob blwyddyn oherwydd newid hinsawdd - a bydd hefyd yn helpu'r garddwyr brwd hynny sy’n gweld eu gerddi yn para am gyfnod hirach yn yr hydref ac yna'n dechrau’n gynharach yn y gwanwyn.

"Ein gobaith yw y bydd hyn yn cefnogi garddwyr brwd ac yn gwella ailgylchu gwastraff gardd ar yr un pryd. Caerdydd yw un o'r dinasoedd gorau yn y byd am ailgylchu ac mae casgliadau gwastraff gardd yn helpu'r ddinas i gyrraedd ei thargedau ailgylchu, ond mae'n bwysig bod trigolion yn defnyddio'r gwasanaeth yn y ffordd gywir, gan ailgylchu'r deunyddiau cywir yn unig. Er mwyn sicrhau bod ein compost o ansawdd uchel, gofynnaf i bawb roi gwastraff gardd organig yn unig yn eu biniau. Symudwch unrhyw eitemau nad ydynt yn wastraff gardd cyn eu casglu a'n helpu i wthio Caerdydd hyd yn oed yn uwch i fyny'r siartiau ailgylchu."

Darllenwch fwy

Mae cyfres o adnoddau synhwyraidd i helpu i wneud hybiau a llyfrgelloedd Cyngor Caerdydd yn fwy hygyrch i gwsmeriaid yn ystod eu hymweliad bellach ar gael mewn cyfleusterau ledled y ddinas.

Fel rhan o waith y Cyngor i wneud Caerdydd yn ddinas sy'n fwy cyfeillgar i bobl niwrowahanol, mae'r gyfres newydd o adnoddau wedi'u casglu i sicrhau bod pobl ag anghenion synhwyraidd yn cael gwell profiad wrth gael mynediad at y cyfleusterau a'r gwasanaethau mewn hybiau a llyfrgelloedd ledled y ddinas.

Yn ystod Wythnos Dathlu Niwroamrywiaeth (Mawrth 17 – 23), mae’r Cyngor yn annog cwsmeriaid i fenthyca’r adnoddau sy’n cynnwys teganau ffidlan, amddiffynwyr clustiau, lampau, ategion cefn a gwyntyllau, rhanwyr desg, trososodiadau lliw, goleuadau ychwanegol, amseryddion a mwy, yn ystod eu hymweliad.

Darllenwch fwy

Cyfarfu Pwyllgor Cabinet newydd Cyngor Caerdydd am y tro cyntaf yr wythnos hon (dydd Iau, 20 Mawrth).

Mae'r Pwyllgor, sy'n cynnwys pum Aelod Cabinet sy’n cael eu cynghori gan dri aelod annibynnol o’r Pwyllgor Safonau a Moeseg, yn rhan o drefniadau llywodraethu newydd y mae’r cyngor wedi’u sefydlu. Nod hyn yw rheoli’r broses o wneud penderfyniadau ar gyfer asedau sy'n destun trefniadau Ymddiriedolaeth.

Mae ymddiriedolaethau yn berthynas gyfreithiol sy'n aml yn codi pan fydd rhoddwr wedi rhoi neu wedi trosglwyddo tir neu eiddo i'r Cyngor ar yr amod ei fod yn cael ei ddefnyddio at ddiben cyhoeddus, ond gallant hefyd fod yn fuddsoddiadau ariannol neu gronfeydd eraill, yn aml at ddibenion dyfarnu grantiau i'r gymuned. Mae ymddiriedolwyr yn gyfrifol am faterion yr ymddiriedolaeth a rhaid iddyn nhw weithredu er ei budd gorau, a sicrhau bod ei hasedau'n cael eu defnyddio yn unol ag amcanion yr ymddiriedolaeth.

Dywedodd y Cynghorydd Huw Thomas, Arweinydd y Cyngor:  "Mae'r Cyngor yn cymryd ei gyfrifoldeb fel Ymddiriedolwr Corfforaethol yn hynod o ddifrif. Mae llawer iawn o waith wedi'i wneud yn ddiweddar i gynyddu ymwybyddiaeth ar bob lefel yn y Cyngor o unrhyw drefniadau Ymddiriedolaeth sy'n gysylltiedig ag asedau a ddelir gan y Cyngor, er mwyn ystyried y rhain wrth wneud penderfyniadau mor fuan â phosib.

"Bydd y trefniadau pwyllgor newydd hyn yn sicrhau gwahaniad clir o'r rôl hon oddi wrth swyddogaethau statudol cyffredin y Cyngor ac yn sicrhau bod unrhyw wrthdaro buddiannau a allai godi yn y dyfodol yn cael eu rheoli'n effeithiol, yn unol â chanllawiau'r Comisiwn Elusennau."

Yn y cyfarfod cyntaf, roedd aelodau'r pwyllgor yn cytuno ar 'Bolisi Gwrthdaro Buddiannau Ymddiriedolaethau' newydd sydd wedi’i ddatblygu’n unol â chanllawiau gan y Comisiwn Elusennau.

Bydd yr holl benderfyniadau arwyddocaol sy'n gysylltiedig ag Ymddiriedolaethau yn cael eu gwneud gan y pwyllgor. Fodd bynnag, er mwyn sicrhau bod penderfyniadau yn cael eu gwneud yn amserol ac yn effeithiol, bydd angen dirprwyo rhai i swyddogion. Yn y cyfarfod, cytunodd aelodau’r pwyllgor ar y trefniadau hyn hefyd, ynghyd â chynllun o benderfyniadau Ymddiriedolaeth sydd ar ddod.

Mae manylion llawn y trefniadau a drafodwyd gan Bwyllgor Ymddiriedolaethau'r Cabinet, a gwe-ddarllediad o'r cyfarfod, ar gael yma: Agenda Pwyllgor Ymddiriedolaethau'r Cabinet - Dydd Iau, 20 Mawrth, 2025, 3:00 pm: Cyngor Caerdydd

Mewn cam arwyddocaol, mae Cyngor Caerdydd wedi ymuno â sefydliadau ledled Cymru i arwyddo’r Siarter i Deuluoedd sydd mewn Profedigaeth oherwydd Trychineb Cyhoeddus.

Drwy ddatgan ymrwymiad i ymateb i drychinebau cyhoeddus yn agored, tryloyw ac atebol, mae'r siarter yn galw am newid diwylliannol yn y ffordd y mae cyrff cyhoeddus yn ymgysylltu â theuluoedd mewn profedigaeth, gan sicrhau bod y gwersi o drychineb Hillsborough 1989 yn cael eu dysgu a'u rhoi ar waith i sicrhau na fydd trychinebau yn y dyfodol yn achosi trallod tebyg.

Mynychwyd y digwyddiad lansio ym Merthyr Tudful ar 18 Mawrth gan yr Esgob James Jones KBE, a ysgrifennodd y siarter fel rhan o'i adroddiad ar drasiedi Hillsborough. Ymunodd teuluoedd mewn profedigaeth a goroeswyr trychinebau cyhoeddus ag ef, gan gynnwys rhai o Hillsborough, Aberfan, Tŵr Grenfell ac Arena Manceinion.

Wrth siarad yn y digwyddiad lansio, dywedodd yr Esgob Jones: "Heddiw mae Cymru yn arwain y ffordd gyda dros 50 o'i chyrff cyhoeddus yn llofnodi'r siarter. Drwy wneud hynny mae diwylliant y sefydliadau wedi dechrau newid ac mae ymrwymiad o'r newydd i wasanaeth cyhoeddus ac i barchu dynoliaeth y rhai rydyn ni wedi ein galw i’w gwasanaethu.

"Mae'r siarter yn cynrychioli addewid, ar ôl unrhyw drychineb yn y dyfodol, na fydd neb yn cael eu gadael ar eu pennau eu hunain i ddelio â’u galar a’u goroesiad. Na fydd neb yn dioddef o 'agwedd nawddoglyd pŵer anatebol' eto.

"Mae hon yn foment dyngedfennol ym mywyd y genedl wrth i ni gofleidio egwyddorion y siarter ac addo parchu dynoliaeth ei holl ddinasyddion a ddylai fod wrth wraidd pob gwasanaeth cyhoeddus."

Mae'r siarter wedi'i llofnodi gan amrywiaeth eang o sefydliadau, gan gynnwys Cyngor Caerdydd, Llywodraeth Cymru, awdurdodau lleol eraill, heddluoedd, Gwasanaeth Ambiwlans Cymru, a gwasanaethau tân ac achub.

Dywedodd Arweinydd Cyngor Caerdydd, y Cynghorydd Huw Thomas: "Mae arwyddo'r Siarter i Deuluoedd sydd mewn Profedigaeth oherwydd Trychineb Cyhoeddus yn gam arwyddocaol i Gyngor Caerdydd. Mae'r siarter hon yn cynrychioli ein hymrwymiad diwyro i gefnogi teuluoedd ar draws ein cymuned drwy fod yn agored, tryloyw ac atebol.

"Mae'r gwersi o drychineb Hillsborough ym 1989 a'i ganlyniadau wedi dangos pwysigrwydd newid diwylliannol yn y ffordd y mae cyrff cyhoeddus yn ymgysylltu â theuluoedd mewn profedigaeth. Trwy arwyddo’r siarter hon, rydyn ni’n addo dysgu o drychinebau’r gorffennol a sicrhau bod teuluoedd mewn profedigaeth yn cael eu trin â gofal a thosturi, nid yn unig ar adeg o argyfwng a thrychineb ond yn yr wythnosau, misoedd a blynyddoedd sy'n dilyn."

Mae ymrwymiad Cyngor Caerdydd i ddarparu gwasanaethau o safon i bobl ag anableddau dysgu wedi'i amlinellu mewn strategaeth newydd. 

Mae'r Strategaeth Byw'n Dda gydag Anabledd Dysgu i Oedolion 2024-2029 yn nodi cyfeiriad clir wrth gyflawni blaenoriaethau lleol tra'n cyd-fynd yn llawn â chynlluniau partneriaeth ranbarthol, deddfwriaeth genedlaethol a chynllun corfforaethol Cryfach, Tecach, Gwyrddach y Cyngor.

Y weledigaeth yw Hyrwyddo Annibyniaeth a Gwella Bywydau ac mae pedair egwyddor y mae'r strategaeth yn canolbwyntio arnynt:

• Atal: Hyrwyddo atal ac ymyrraeth gynnar. Cefnogi pobl ag anableddau dysgu i fyw'r bywydau maen nhw am eu byw a chael annibyniaeth, dewis a rheolaeth
• Beth sy'n bwysig i mi: Gwrando a gweithio ar y cyd gyda phobl i ddod o hyd i ddatrysiadau i ddiwallu eu hanghenion.  
• Sicrhau gofal o ansawdd uchel: Datblygu gwasanaethau o safon sy'n darparu atebion gwerth am arian sy'n diwallu anghenion gofal a chymorth. 
• Gartref Gyntaf: Cefnogi pobl i fyw'n lleol lle maen nhw'n "teimlo'n dda ac yn iach" ac mewn cyswllt â'u cymunedau.

Darllenwch fwy