04/03/25

Mae Cabinet Cyngor Caerdydd wedi cytuno ar ei Gynllun Corfforaethol, gan amlinellu'r blaenoriaethau a'r nodau y mae wedi'u gosod i'w hun ar gyfer y tair blynedd nesaf a thu hwnt.

Mae'r ddogfen yn nodi sut y bydd y Cyngor yn cyflawni ei weledigaeth 'Cryfach, Tecach, Gwyrddach' ar gyfer Caerdydd, er mwyn gwella bywydau trigolion drwy raglen waith eang.

Bydd y cynllun yn cael ei gymryd i'r Cyngor Llawn ddydd Iau, 6 Mawrth, i'w gymeradwyo.

Fe wnaeth Arweinydd y Cyngor, y Cynghorydd Huw Thomas, groesawu'r cynllun gan ddweud ei fod yn rhan hanfodol o ymrwymiad y Cyngor i greu dinas 'gryfach, decach, wyrddach' i'w thrigolion. "Dros y flwyddyn ddiwethaf, rydym wedi wynebu nifer o heriau, ond nid yw ein hymrwymiad i adeiladu Caerdydd wydn erioed wedi gwanhau. Mae'r Cynllun Corfforaethol hwn yn nodi llwybr clir tuag at adferiad a thwf, gan sicrhau bod yr holl drigolion yn elwa o'n hymdrechion.

"Rydym yn gwybod bod llawer o waith i'w wneud, ond mae'n rhaid i ni gydnabod yr heriau sy'n wynebu'r ddinas wrth ddangos yr hyn y gallwn ei gyflawni. Mae'r Cynllun Corfforaethol yn rhaglen uchelgeisiol ond realistig, wedi'i hadeiladu ar ein hymrwymiad i wneud Caerdydd yn ddinas gryfach, decach a gwyrddach."

Dinas Gryfach

Pwysleisiodd y Cynghorydd Thomas bwysigrwydd parhau i fuddsoddi mewn addysg, sgiliau a phrosiectau adfywio mawr i ysgogi creu swyddi a thwf economaidd. "Dros y flwyddyn sydd i ddod, byddwn yn parhau i fuddsoddi mewn addysg o ansawdd uchel, gan sicrhau bod pob plentyn yn cael y cymorth sydd ei angen arnynt i lwyddo. Byddwn yn cynorthwyo ein pobl ifanc mwyaf agored i niwed trwy symud cydbwysedd y gofal i helpu teuluoedd i aros gyda'i gilydd lle bynnag y bo modd."

Dinas Decach

Wrth gyfeirio at yr argyfwng costau byw a'r argyfwng tai, dywedodd y Cynghorydd Thomas, "Byddwn yn cryfhau cymorth i helpu pobl allan o dlodi, gan sicrhau bod trigolion yn gallu cael gafael ar fudd-daliadau, cyflogaeth a chyngor ariannol. Bydd darpariaeth tai fforddiadwy yn parhau, ochr yn ochr â ffocws cryf ar fynd i'r afael â digartrefedd."

Dinas Wyrddach

O ran yr ymateb i'r argyfwng hinsawdd, nododd y Cynghorydd Thomas, "Bydd buddsoddi mewn trafnidiaeth gyhoeddus, adfywio lleol a mannau gwyrdd yn parhau i fod yn flaenoriaethau allweddol, wrth i ni barhau i gymryd camau beiddgar i fynd i'r afael â'r argyfwng hinsawdd."

Roedd y Cynghorydd Thomas hefyd yn cydnabod y pwysau sylweddol ar gyllidebau a gwasanaethau sy'n wynebu Caerdydd, gan ddweud: "Mae'r galw am wasanaethau'n parhau i gynyddu, ac nid yw'r gost o'u darparu erioed wedi bod yn uwch. Ar yr un pryd, nid yw'r arian sydd ar gael i ni yn cadw i fyny â'r pwysau hyn.

"Eleni, mae'r heriau sy'n wynebu gwasanaethau cyhoeddus wedi'u cydnabod, sy'n cael ei groesawu'n fawr, gydag arian ychwanegol i lywodraeth leol gan Lywodraeth Cymru a'r DU. Ac eto, ar ôl dros ddegawd o gyni, effaith barhaus y pandemig, a'r argyfwng costau byw, ni all ailadeiladu gwasanaethau a diwallu'r galw cynyddol ddigwydd dros nos.

"O ystyried y pwysau sy'n ein hwynebu, bydd angen i ni ailfeddwl a, lle bo angen, ailgynllunio'r ffordd y mae llawer o'n gwasanaethau yn cael eu darparu, gan ganolbwyntio fwyfwy ar ddarparu gwasanaethau cyhoeddus ataliol a chydlynol, ar gefnogi twf teg a gwyrdd, ac ar ddefnyddio technoleg i wella mynediad ar gyfer dinasyddion a chynorthwyo ein staff i ddarparu gwasanaethau rhagorol.

"Bydd y flwyddyn i ddod yn heriol, ond mae ein ffocws yn glir. Byddwn yn parhau i ddarparu ar gyfer Caerdydd, gan sicrhau bod gwasanaethau cyhoeddus yn parhau i fod yn gryf, bod y rhai mewn angen yn cael cymorth, a bod ein dinas yn gweithio i bawb."

Mae'r Cynllun Corfforaethol ar gael i'w weld  yma  yn cynnwys y saith Amcan Lles:

1. Mae Caerdydd yn lle gwych i gael eich magu 

• Adeiladu ysgolion o ansawdd uchel a chreu gweithlu addysg o'r radd flaenaf.
• Diogelu plant, pobl ifanc a theuluoedd sy'n agored i niwed.
• Cynorthwyo ysgolion i wella presenoldeb a mynd i'r afael ag absenoldeb parhaus.
• Gwella'r canlyniadau i blant a phobl ifanc sydd ag anghenion dysgu ychwanegol.

2. Mae Caerdydd yn lle gwych i dyfu'n hŷn

• Cynorthwyo pobl hŷn i gadw'n heini ac yn gysylltiedig mewn Dinas sy'n Dda i Bobl Hŷn.
• Darparu gwasanaethau ataliol sy'n seiliedig ar gryfderau a datblygu tai newydd ar gyfer pobl hŷn.
• Recriwtio Cenhadon gwirfoddol i annog busnesau lleol i fod yn ystyriol o ddementia.
• Annog cyflogaeth ac atal gwahaniaethu yn erbyn pobl hŷn yn y farchnad swyddi.
• Gwrando ar ofalwyr di-dâl a'u teuluoedd i sicrhau eu bod yn cael y cymorth sydd ei angen arnynt.

3. Cefnogi pobl allan o dlodi

• Cefnogi pobl i mewn i waith drwy barhau i lenwi cyfleoedd prentisiaeth a hyfforddiant o fewn y Cyngor, a chyflwyno rhai newydd.
• Arwain wrth greu Dinas Cyflog Byw trwy annog a chynorthwyo sefydliadau i ddod yn gyflogwyr Cyflog Byw achrededig.
• Gwella mynediad i'r sector rhentu preifat a gwella ansawdd y llety â chymorth a'r llety dros dro.

4. Cymunedau diogel, hyderus a grymus

• Ehangu graddfa a chyflymder rhaglen adeiladu tai'r Cyngor.
• Gweithio mewn partneriaeth â Landlordiaid Cymdeithasol Cofrestredig i sicrhau'r nifer mwyaf posibl o dai fforddiadwy.
• Codi safonau yn y sector rhentu preifat drwy ymdrin ag asiantau a landlordiaid twyllodrus.
• Gwella'r cymorth sydd ar gael i bobl â phroblemau iechyd meddwl.
• Gweithio gydag Iechyd Cyhoeddus Cymru a phartneriaid eraill i leihau anghydraddoldebau iechyd ledled Caerdydd.

5. Prifddinas sy'n gweithio dros Gymru

• Sicrhau bod Caerdydd yn parhau i fod yn ddinas ryngwladol agored, gystadleuol ac eangfrydig.
• Gwella canol y ddinas fel lleoliad ar gyfer busnesau a buddsoddi.
• Parhau i adfywio Bae Caerdydd drwy ddarparu'r Arena Dan Do newydd.
• Cwblhau gwaith adfer ac adnewyddu Marchnad Caerdydd erbyn mis Medi 2027.
• Denu a chyflwyno digwyddiadau chwaraeon rhyngwladol mawr newydd, gan gynnwys Cwpan Pencampwyr Investec 2025 a gemau pêl-droed Euro 2028.

6. Caerdydd Un Blaned 

• Ymateb i'r argyfwng hinsawdd drwy drawsnewid y system drafnidiaeth gyhoeddus.
• Gwella amddiffynfeydd llifogydd a dod yn ddinas sy'n arwain y byd o ran ailgylchu.
• Cyflawni'r contract dylunio ac adeiladu ar gyfer Cam Un Rhwydwaith Gwres Caerdydd.
• Trosglwyddo fflyd y Cyngor i gerbydau glân a sicrhau arian ar gyfer seilwaith cerbydau trydan cyhoeddus.
• Buddsoddi mewn rhwydwaith beicio ar wahân ar draws y ddinas.

7. Moderneiddio ac integreiddio ein gwasanaethau cyhoeddus  

• Nodi a gwerthu adeiladau a thir y Cyngor nas defnyddir.
• Annog pobl i ddefnyddio llwyfannau digidol y Cyngor.
• Gwella ymgysylltiad â phobl sydd ar hyn o bryd yn llai tebygol o gymryd rhan mewn etholiadau a'r broses o wneud penderfyniadau.
• Sicrhau bod gweithlu'r Cyngor yn cynrychioli ac yn cynnwys y cymunedau y mae'n eu gwasanaethu.