Mae Cyngor Caerdydd wedi lansio strategaeth eiddo 5 mlynedd newydd feiddgar gyda'r nod o greu portffolio eiddo 'Mannau Effeithlon, Dyfodol Cynaliadwy' erbyn 2030.
Mae'r strategaeth yn
cyd-fynd ag agenda bolisi 'Cryfach, Gwyrddach, Tecach' y cyngor, y Cynllun
Datblygu Lleol Newydd, a Chaerdydd Un Blaned.
Nod y strategaeth yw
moderneiddio'r ystâd, cynyddu incwm, a lleihau ôl troed carbon adeiladau a thir
sy'n eiddo i'r cyngor drwy ganolbwyntio ar bum maes allweddol hyd at 2030:
· Lleihau carbon:
Torri effaith carbon ystâd y cyngor gan 20% yn unol â'r Strategaeth Un
Blaned.
· Ad-drefnu’r ystâd:
Gwella effeithlonrwydd y portffolio eiddo a lleihau costau rhedeg gan
£600,000.
· Cydymffurfiaeth statudol:
Cyflawni a chynnal lefelau cydymffurfio o 80% neu uwch ar draws yr
Ystâd.
· Gwaredu eiddo:
Gwerthu eiddo anhanfodol i godi £10m.
· Incwm masnachol:
Cynyddu incwm eiddo lesddaliadol gan £700,000 ac ystyried gwerthu eiddo
sy'n tanberfformio.
Dros y ddegawd ddiwethaf,
bu'n rhaid i'r cyngor arbed mwy na £210m gyda phwysau ariannol yn cynyddu bob
blwyddyn. Mae angen atebion arloesol i helpu i ariannu gwasanaethau hanfodol
fel gofal cymdeithasol, addysg a thai ac mae'r cyngor yn edrych ar sut y gall
ddefnyddio ei bortffolio eiddo i helpu i wneud hynny, naill ai drwy werthu neu
leihau costau cynnal a chadw a rhedeg.
Ar hyn o bryd, mae Cyngor
Caerdydd yn rheoli 300 o eiddo gweithredol rhydd-ddaliadol, gan gynnwys
ysgolion, lleoliadau digwyddiadau, depos, swyddfeydd a chyfleusterau chwaraeon,
sy'n costio tua £40m y flwyddyn. Yn ogystal, mae'r cyngor yn prydlesu 420 eiddo
i grwpiau a sefydliadau cymunedol, sy’n cynhyrchu £4m o incwm bob blwyddyn.
Esboniodd yr Aelod Cabinet
dros Fuddsoddi a Datblygu, y Cynghorydd Russell Goodway, y strategaeth
newydd: "Rydyn ni’n yn ailalinio
ein targedau o 2021 i 2025 i adlewyrchu'r blaenoriaethau diweddaraf ar gyfer ein
hystâd tir ac eiddo. Mae ein hystâd eiddo yn adnodd corfforaethol hanfodol a
ddylai gefnogi nodau busnes y cyngor.
"Ysgolion yw dros ddwy
ran o dair o'n hystâd, a dyna pam rydyn ni'n canolbwyntio ar adeiladu
cyfleusterau addysgol newydd, modern.
"Gyda llawer o staff
bellach yn gweithio’n hybrid, rydyn ni’n cynnig swyddfa graidd newydd ym Mae
Caerdydd. Bydd yr adeilad newydd hwn yn costio llai na hanner y pris o
adnewyddu Neuadd y Sir a bydd yn rhatach i'w redeg bob blwyddyn.
"Mae angen i ni
foderneiddio ein hystâd i sicrhau ei bod yn addas at y diben ac yn cydymffurfio
â gofynion statudol. Rydyn ni’n gosod targedau clir i leihau ein heffaith
carbon. Bydd eiddo sy'n wag, yn gostus i'w cynnal, ac nad ydynt yn cyd-fynd â'n
gweledigaeth, yn cael eu gwerthu. Rydyn ni hefyd yn adolygu’r holl adeiladau
gweithredol ac eiddo lesddaliadol i gynyddu incwm ac asesu a ddylid gwerthu
eiddo sy'n tanberfformio. "Mae'r tasgau sydd o'n blaenau yn sylweddol ond
o fewn cyrraedd. Rydyn ni wedi ymrwymo i ddod o hyd i ffyrdd o gynyddu incwm i
gefnogi gwasanaethau hanfodol fel addysg, gofal cymdeithasol, a thai
fforddiadwy."