Bydd cam cyflwyno terfynol o gynllun ailgylchu 'sachau didoli' newydd yng Nghaerdydd yn dechrau ar 20 Ionawr, a fydd yn ymestyn y cynllun i 36,400 o gartrefi.
O'r dyddiad hwn, bydd
trigolion nad ydynt yn byw mewn fflatiau pwrpasol ac nad ydynt eto wedi ymuno
â'r cynllun yn dechrau derbyn eu cynwysyddion ailgylchu newydd yn barod ar
gyfer y casgliadau cyntaf ar 4 Mawrth.
O 20 Ionawr, bydd trigolion
Butetown, Treganna, Creigiau, Cyncoed, y Tyllgoed, Llanisien, Llanrhymni,
Pentref Llaneirwg a Glan yr Afon yn derbyn:
- Cadi Glas: Ar
gyfer poteli a jariau gwydr
- Sach Goch: Ar gyfer metel, tun, erosolau, ffoil, poteli
plastig, potiau plastig, tybiau plastig a phecynnau tetra
- Sach Las: Ar gyfer papur a chardfwrdd
Ynghyd â'r cynwysyddion
newydd, bydd preswylwyr hefyd yn derbyn llythyr eglurhaol, llyfryn manwl a
thaflen wybodaeth 'canllaw cyflym' i'w helpu i ddeall y cynllun a gwybod ble i
roi eu gwastraff ailgylchadwy.
Mae'r cynllun 'sachau
didoli' newydd eisoes wedi'i gyflwyno i filoedd o eiddo ledled Caerdydd, gan
wella ansawdd yr ailgylchu a gasglwyd yn sylweddol.
Mae’r manteision a welwyd
yn sgil y cynllun newydd yn cynnwys:
- Cyfraddau Ailgylchu Uwch: Gellir ailgylchu 96% o'r cynhyrchion a
gyflwynir i'w hailgylchu, o gymharu â 70% dan y cynllun casglu gwastraff
ailgylchadwy cymysg blaenorol.
- Llai o Halogi: Mae'r gyfradd halogi wedi gostwng o 30% i 4%,
gan leihau problemau gyda gwastraff na ellir ei ailgylchu, a sbwriel ar y
stryd sy’n deillio o adar ac anifeiliaid yn ceisio agor bagiau gwyrdd i
fynd at fwyd sydd wedi'i gyflwyno'n anghywir.
Dywedodd y Cynghorydd Norma Mackie, yr Aelod Cabinet dros Wastraff,
Strydlun a Gwasanaethau Amgylcheddol: "Mae cyflwyno'r cynllun ailgylchu
newydd wedi'i gynllunio i helpu trigolion, ac mae'r cyngor yn ailgylchu cymaint
o wastraff cartref â phosibl. Mae'n rhoi cyfle i bawb wneud eu rhan i helpu i
fynd i’r afael â’r newid yn yr hinsawdd. Mae'r gwelliant rhyfeddol yn y cyfraddau
ailgylchu a welwyd yn rhannau o'r ddinas lle mae'r cynllun eisoes ar waith yn
newyddion da, ac rydym am achub ar y cyfle hwn i ddiolch i drigolion am
groesawu’r cynllun ac addasu iddo mor gyflym. Mae ein ffigurau'n dangos bod y
system didoli ymyl y ffordd yn sicrhau gwelliant sylweddol a pharhaus yn
ansawdd y deunydd ailgylchu sy'n cael ei gasglu o gymharu â'r system casglu
gwastraff ailgylchadwy cymysg (bagiau gwyrdd). Mae ein trigolion yn gwneud
gwaith gwych. Mae gwahanu deunyddiau ailgylchu i ffrydiau gwahanol yn arwain at
lai o halogi. Yn flaenorol, dim ond 70% o'r hyn a gasglwyd yn y bagiau gwyrdd,
plastig ar gyfer gwastraff ailgylchadwy cymysg oedd modd eu hailgylchu. Mewn
llawer o achosion, byddai'r bagiau cynnwys gwastraff bwyd neu gewynnau brwnt,
ymhlith pethau eraill, gan achosi niwsans i staff a oedd yn gorfod didoli'r
gwastraff yn ein depo. Yna roedd yn rhaid llosgi’r gwastraff nad oedd modd ei
ailgylchu, gan arwain at gostau uwch. Mae gosod gwastraff na ellir ei ailgylchu,
yn enwedig bwyd, mewn bagiau plastig gwyrdd hefyd yn creu problemau wrth i
anifeiliaid ac adar dorri’r bagiau ar agor ar y stryd, gan wasgaru sbwriel ar
draws ein ffyrdd. Mae'r system newydd yn ei gwneud hi'n anoddach i anifeiliaid
ac adar dorri'r sachau ar agor, ond mae'r ffaith eu bod yn cynnwys llai o
wastraff bwyd nag roedden ni’n ei weld yn y bagiau gwyrdd hefyd yn helpu i
raddau helaeth. Dan y cynllun ailgylchu 'sachau didoli' newydd, mae'r gyfradd
halogi hon wedi gostwng o 30% i 4%. Mae ansawdd y deunyddiau ailgylchu a
gasglwyd hefyd wedi gwella'n sylweddol a bydd yn helpu'r ddinas wrth i ni
ymdrechu i gyrraedd y targedau ailgylchu a chompostio heriol sydd wedi'u gosod
gan Lywodraeth Cymru."
Y cynllun ailgylchu 'sachau
didoli' newydd yw'r ffordd mai Llywodraeth Cymru yn ei ffafrio i awdurdodau
lleol gasglu deunyddiau ailgylchu o gartrefi preswylwyr. Fe'i cynlluniwyd i
wella ansawdd ailgylchu'r ddinas a chyrraedd y targedau ailgylchu a chompostio
heriol sydd wedi’u gosod yn gyfreithiol. Rhaid i gyfradd ailgylchu a chompostio
Caerdydd gyrraedd 70% erbyn 2025, a dim gwastraff erbyn 2050, targedau a
amlinellir yn Strategaeth Tuag at Ddyfodol Diwastraff Llywodraeth Cymru. 60% yw'r gyfradd ailgylchu yng Nghaerdydd ar
hyn o bryd, sy’n cynnwys pob ffrwd wastraff.
Gall preswylwyr ofyn am
sachau ychwanegol i ailgylchu eu gwastraff. Nid oes cyfyngiad ar faint o
ddeunyddiau ailgylchu y gall preswylwyr eu cyflwyno. Cafodd sachau eu dewis yn
hytrach na blychau plastig - sy'n cael eu defnyddio mewn rhai rhannau o Gymru -
i gydnabod bod llawer o gartrefi Caerdydd heb ardd, felly gall y sachau gael eu
plygu’n fach pan nad ydynt yn cael eu defnyddio. Maen nhw hefyd yn haws i drigolion a chriwiau
gwastraff eu codi. Mae pwysau ychwanegol
wedi'i ychwanegu i leihau'r risg y bydd sachau yn cael eu chwythu i ffwrdd gan
y gwynt, ond gellir archebu sachau newydd drwy Ap y cyngor https://www.cardiff.gov.uk/CYM/preswylydd/app-caerdydd-gov/Pages/default.aspxneu eu casglu mewn rhai hybiau.
I gasglu'r ‘sachau didoli’,
mae cerbydau gwastraff newydd yn cael eu defnyddio sydd â dwy siambr ar wahân
yng nghefn y cerbyd. Mae'r ailgylchu o'r sach las yn mynd i un ochr y cerbyd ac
mae'r ailgylchu o'r sach goch yn mynd i'r llall. Mae cerbyd ar wahân yn cael ei ddefnyddio i
gasglu'r jariau a'r poteli gwydr.
Bu adegau pan ddefnyddiwyd
cerbydau gwastraff cyffredinol i gasglu'r ffrydiau hyn gyda’i gilydd. Mae hyn
yn digwydd pan fo angen gweithredol i wneud hynny - er enghraifft, os bydd
problem gyda’r cerbyd. Fodd bynnag, rydyn ni am sicrhau preswylwyr nad yw hyn
yn cael effaith sylweddol ar yr ailgylchu a gesglir, ac mae dau reswm dros hyn:
- Mae trigolion eisoes wedi sicrhau bod y
deunyddiau sy’n cael eu casglu o ansawdd uchel ac nad yw'r deunydd a
gesglir mewn sachau/biniau poteli’n yn cael ei gymysgu â deunyddiau bagiau
gwyrdd.
- Mae’r deunyddiau’n mynd i Gyfleuster Ailgylchu
Deunyddiau'r cyngor yn Ffordd Lamby, sy'n gwahanu'r deunydd yn ôl maint a
phwysau, gan ddarparu'r un deunyddiau ailgylchadwy o ansawdd â'r rhai a
fyddai wedi'u casglu yn y cerbydau siambr deublyg.
Ar ôl cyflwyno'r cam
diweddaraf, bydd pob tŷ yng Nghaerdydd yn dod yn rhan o’r cynllun ailgylchu
newydd. Bydd cynllun pwrpasol newydd ar gyfer fflatiau pwrpasol yn dilyn, a
darperir rhagor o wybodaeth yn ddiweddarach yn y flwyddyn.