Mae cynlluniau i symleiddio'r ffordd y caiff ceisiadau derbyn i ysgolion eu trin yn y ddinas wedi'u cytuno gan Gabinet Cyngor Caerdydd mewn cyfarfod heddiw, ddydd Iau 15 Mawrth.
Roedd adroddiad a gyflwynwyd i aelodau'r Cabinet yn argymell cwtogi nifer y meini prawf a ddefnyddir wrth ddyrannu lleoedd mewn ysgolion pan fo mwy o geisiadau na sydd o leoedd.
Dywedodd Dirprwy Arweinydd Cyngor Caerdydd a'r Aelod Cabinet dros Addysg, Cyflogaeth a Sgiliau, a'r Cynghorydd Sarah Merry:"Rydyn ni'n gwybod pa mor bwysig yw'r broses dderbyn i rieni gan y gall gwneud cais am le mewn ysgol beri llawer o ofid meddwl.
"Mae'n rhaid i'r cyngor adolygu ei drefniadau derbyn i ysgolion bob blwyddyn.Gan fod y rhain wedi bod yr un peth fwy neu lai er 2001 yng Nghaerdydd a chan y bydd twf yn nifer y disgyblion sy'n symud o'r ysgol gynradd i'r ysgol uwchradd yn y blynyddoedd nesaf, mae'n amser ystyried manteision opsiynau newydd, gan sicrhau ein bod yn cadw'r gwasanaeth ymgeisio'n deg, didwyll ac eglur."
Cyflynwyd y syniadau ar gyfer ymgynghoriad a ddaeth i ben ynghynt eleni - a oedd yn trafod ceisiadau ar gyfer ysgolion meithrin, cynradd ac uwchradd - ac roedd adroddiad y Cabinet yn cynnig gwerthusiad manwl o'r safbwyntiau a fynegwyd.
Dilynodd yr ymgynghoriad adolygiad annibynnol o system bresennol Caerdydd, a gomisiynwyd gan Gyngor Caerdydd a'i gweithredu gan Brifysgol Caerdydd.Roedd yr adolygiad yn trafod sut y caiff ceisiadau am lefydd ysgol eu trin mewn rhannau eraill yn y DU i weld a fyddai modd dysgu rhywbeth ganddynt.Daeth i'r casgliad bod llawer o gryfderau i system Caerdydd ond y gallai ei symleiddio fod o fudd.
Roedd yr ymatebion a dderbyniwyd trwy'r ymgynghoriad yn awgrymu eu bod yn cydweld â newid system ddyrannu lleoedd mewn ysgolion meithrin a chynradd yn unol â'r opsiynau yn yr ymgynghoriad.
Pryderon dros y dewis o gyflwyno ysgolion bwydo
Mynegwyd pryderon ynghylch opsiwn o gyflyno ysgolion bwydo, hynny yw, ysgolion cynradd a fyddai'n bwydo ysgol uwchradd gymunedol benodol.Teimlid y byddai hyn yn rhoi nifer sylweddol o ddisgyblion trwy'r ddinas dan anfantais.
Byddai cyflwyno ysgolion bwydo o bosibl yn anffafrio teuluoedd sy'n symud i'r ardal oherwydd newid swyddi; teuluoedd sy'n agored i niwed ac sy'n symud i'r ardal oherwydd amgylchiadau person neu deuluoedd sy'n ceisio lloches ac sy'n cael eu rhoi yn yr ardal.
Byddai ysgolion bwydo hefyd yn effeithio'n negyddol ar ddisgyblion mewn ysgolion cyfrwng Cymraeg ac ysgolion ffydd.Byddai plant sy'n symud o ysgol ffydd neu ysgol gynradd gyfrwng Cymraeg wrth fynd i'r ysgol uwchradd hefyd dan anfantais gan na fyddent wedi mynychu'r ysgol gynradd fwydo berthnasol.
Oherwydd canfyddiadau'r ymgynghoriad, nid yw'r adroddiad a gymeradwywyd gan y Cabinet yn argymell cyflwyno ysgolion bwydo yng Nghaerdydd.
‘Does dim digon o dystiolaeth yn dangos y byddai cyflwyno ysgolion cynradd bwydo yn llesol trwy'r ddinas gyfan'
Dywedodd y Cyng. Sarah Merry:"Mae arnom angen sicrhau bod unrhyw system newydd a gyflwynir i ddyrannu lleoedd mewn ysgolion pan fo mwy o geisiadau na sydd o leoedd yn addas ar gyfer Caerdydd gyfan, ac nid rhai ardaloedd yn unig.
"Wedi gwerthuso'r ymatebion i'r ymgynghoriad, mae'n glir y byddai cyflwyno ysgolion bwydo'n effeithio'n negyddol ar ddisgyblion mewn nifer o ardaloedd yn y ddinas.Does dim digon o dystiolaeth yn dangos y byddai cyflwyno ysgolion cynradd bwydo yn llesol trwy'r ddinas gyfan.
"Rydym wedi pwyso a mesur yn ddwys ynghylch cyflwyno ysgolion bwydo.Er y byddai manteision i'r system honno mewn rhai ardaloedd, ni allwn gyflwyno rhywbeth a fyddai'n rhoi plant trwy'r ddinas dan anfantais."
Caiff y newidiadau eu cyflwyno ar ddiwedd y flwyddyn, pan fydd ceisiadau ysgol yn agor ar gyfer lleoedd Medi 2019.
Y newidiadau a gymeradwywyd gan y Cabinet
(Cyfeiriwch at ‘Sut mae'r system yn gweithio ar hyn o bryd yng Nghaerdydd' isod am ddisgrifiad llawn o'r rheolau yr argymhellir eu diddymu)
Ychwanegodd y Cyngor hefyd gynnig i ddiddymu’r ‘rheol cyfeirio brodyr a chwiorydd’ (a ddiffinnir isod), ond nid yw hwn bellach yn rhan o'r cynigion a gyflwynir ar gyfer derbyniadau i ysgolion cynradd yn sgil y pryderon a fynegwyd trwy’r ymgynghoriad.
Sut mae'r system yn gweithio ar hyn o bryd yng Nghaerdydd
Wrth ddyrannu lleoedd mewn ysgol pan fo mwy o geisiadau na sydd o leoedd, defnyddir y meini prawf canlynol i gynnig lle i blentyn.
Maent yn ôl trefn blaenoriaeth, o'r pwysicaf i'r lleiaf pwysig.
Ond mae'n werth cofio bod dyletswydd ar y cyngor i dderbyn disgyblion â datganiad o Anghenion Addysgol Arbennig cyn ystyried unrhyw un o'r canlynol.
Meini Prawf Ysgol Uwchradd
Meini Prawf Cynradd